De spreker: J. Friso van der Veen
Prof. em. ETH-Zürich en voormalig hoofd Dept. Synchrotronstraling en Nanotechnologie, Paul Scherrer Instituut, Villigen

Deze korte lezing wordt goed te volgen voor eerste jaars, maar zal ook nog steeds interresant zijn voor oudere jaars. Na de lezing is er een kort moment om vragen te stellen. Dit maakt het ook een mooie mogelijkheid om kennis te maken met dit actieve vakgebied.

Samenvattting:
De ontdekking in 1895 van X-stralen door Wilhelm Conrad Röntgen heeft tot tal van toepassingen geleid die alle gebaseerd zijn op het doordringend vermogen van deze kortgolvige electromagnetische straling in materie. Dit gaat hand in hand met spectaculaire verbeteringen in de intensiteit en helderheid van de Röntgenbronnen. Grootschalige synchrotronstralingsfaciliteiten leveren 1010 meer helderheid dan de bekende Röntgenbuis, en sinds 2009 zijn er Röntgenlasers beschikbaar die femtoseconde flitsen genereren met een piek-helderheid die nog eens 1013 maal hoger is. De opgewekte coherente Röntgenflitsen stellen ons in staat om kortdurende processen in het binnenste van materie of aan oppervlakken op de schaal van nanometers vast te leggen. Zo kunnen we bijvoorbeeld de moleculaire structuur van eiwitten filmen of de werking van chemische katalysatoren doorgronden. Ik leg de werking van de moderne Röntgenbronnen uit en laat enkele voorbeelden van nanofotografie zien.